Rysunek z oblężenia Twierdzy Głogów w 1741 roku
Twierdza nowożytna Głogów
|
Rysunek z oblężenia Twierdzy Głogów w 1741 roku |
Decyzja o budowie nowożytnych fortyfikacji zapadła w 1630 roku w czasie trwania wojny XXX-letniej. Gubernatorem Głogowa był w tym czasie hrabia Muntecucoli, który zlecił dwóm inżynierom Marienbergowi i Gründlerowi wykonanie projektu twierdzy. W trakcie budowy umocnień zniszczono 369 domów, 3 kościoły, 4 szpitale, wiele gospodarstw, ludzi z wyburzonych domostw wygoniono. Liczba mieszkańców z około 20 000 spadła do 7000. Twierdza została zdobyta po oblężeniu przez wojska pruskie (w czasie wojen śląskich między Austrią a Prusami 22.XII.1740 - 9.III.1741). Gubernatorem został generał porucznik Christoph Wilhelm von Kalckstein. Według projektu Gerharda Corneliusa Walravego wybudowano twierdzę posiadającą bastiony, raweliny, nadszańce. |
Widok na umocniony Głogów z okresu drugiej połowy XVIIIw.
Obłeganie twierdzy Głogów w 1814 roku.
W czasie wojen napoleońskich Głogów został zdobyty i zajęty przez wojska francuskie w 1806 roku. Po klęskach na wschodzie pod miasto nadciągnęła armia rosyjsko-pruska. Francuzi nie chcieli jednak poddać twierdzy i przygotowali się do jej obrony. W tym celu ulokowano w mieście garnizon w sile 9000 żołnierzy. Sprzymierzone wojska pruskie i rosyjskie dotarły pod miasto w marcu 1813 roku i rozpoczęły oblężenie, które okazało się najdłuższym w historii Twierdzy. Całkowita blokada nastąpiła 27 września 1913, trwała ponad siedem miesięcy i zakończyła się poddaniem wojsk francuskich. Generał Laplane wobec dotkliwych strat, mrozów dochodzących do -26C, braku pożywienia (obrońcy i mieszkańcy jedli z głodu psy, koty i szczury), oraz częstych dezercji wojska, zmuszony był podpisać kapitulację. Miało to miejsce dnia 10 kwietnia 1914 w Jaczewie.
Widok na most i zamek w okresie początku XX x.
W okresie XIXw. zaczyna się kolejna rozbudowa dzieł obronnych. W latach 1825 - 34 powstają nowe dzieła obronne jak fort artyleryjski Brukenkopf (przyczółek mostowy) oraz we wschodniej części Ostrowa Tumskiego - Ober Redoute. W latach 1835-47 powstają kolejne dwa dzieła, mające za zadanie obronę miasta od strony zachodniej. Są to Galgen Schanze oraz Brostauer Schanze. Budowa linii kolejowej wymusiła dalsze powstawanie dzieł obronnych. W związku z tym w połowie XIX wieku powstają przy linii w kierunku Leszna: Lunette am Schloss See, Blockhaus Plateau, Turm Reduit. Przy połączeniu kolejowym na trasie Szczecin - Wrocław, powstaje w 1871 roku tradytor kolejowy w okolicy Fortu Stern. W 1870 zbudowano dwa blokhauzy do ognia bocznego (zachowane przy zbiegu Krzywoustego i Daszyńskiego). Natomiast po zachodniej stronie twierdzy, pod koniec XIX wieku powstał Fort Ruster. W ciągu XIX wieku wielokrotnie przebudowywano umocnienia rdzenia, w mieście zbudowano liczne budynki wojskowe - koszary, prochownie, magazyny itp.
Widok na pozostałości fosy z lotu ptaka w latach trzydziestych XX wieku.
Trudności i kłopoty, jakie mieszkańcom Głogowa stwarzał fakt uczynienia go w pierwszej połowie XVII wieku twierdzą, nasiliły się ogromnie w drugiej połowie XIX wieku. Zastanawiano się jak doprowadzić do likwidacji tych uciążliwych dla miasta umocnień. Rokowania z rządem pruskim prowadzono w 1843 oraz w 1851. Ministerstwo Wojny wyraziło zgodę na usunięcie umocnień twierdzy, zażądano za to jednak ogromnej sumy 1.745.000 talarów, nie licząc innych zastrzeżeń i ograniczeń. Miasto było na to za biedne.
Widok obecny z placu broni na Fort Gwiazdy (gwiaździsty), często też nazywany:Fort Stern lub Stern Schanze.
Zachowało się sporo: w tym fragmenty murów średniowiecznych, dwa bastiony Leopold i Sebastian, zasypany blok koszarowy z XVIII wieku, ziemne resztki umocnień Ostrowa Tumskiego, częściowo Fort Gwiaździsty, murowane resztki Przyczółka Mostowego, resztki ziemne Brucken Schanze, resztki zniszczonej Ober Redoute, w dość dobrym stanie Turm Reduit, w dość dobrym stanie Blockaus Plateau, w dość dobrym stanie Blockhauz Schanze, w dobrym stanie fort Lunette am Schloss See (dawny magazyn pułku saperów), strażnica kolejowa koło Fortu Gwiaździstego, dwa blokhauzy do ognia bocznego przy Krzywoustego, ziemne resztki Fortu Ruster oraz liczne umocnienia z XX wieku.